Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Daniş Baykan ve Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksek Okulu Mimari Restorasyon Programı öğretim elemanı Öğr. Gör. Ceren Baykan tarafından hazırlanan “Cumhuriyetin 100. Yılında Ceren ve Daniş Baykan Arşivinden Atatürk ve Edirne Sergisi” Trakya Üniversitesi Rektörlüğü, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanlığı, Trakya Üniversitesi Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksekokulu Müdürlüğü ile Trakya Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı desteğiyle Trakya Üniversitesi Merkez Kütüphanesinde Cumhuriyetimizin 100. yılı onuruna ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Edirne ziyaretinin yıl dönümü anısına 21 Aralık 2023 tarihinde açıldı. Serginin sekretaryasını Arş. Gör. Gamze Üsküplü Akgül, Arş. Gör. Mert Uğur Kara, doktora öğrencisi Didem Baş ve arkeoloji bölümü öğrencisi Rasim Can Karaçivi üstlendi.
Merkez Kütüphane Sergi Alanındaki açılış törenine Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yüksel Topaloğlu, Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. Semiha Kartal ile çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.
Öğr. Gör. Ceren Baykan, Cumhuriyetin 100’üncü yılı onuruna ve Atatürk’ün Edirne’yi ziyaretinin 93’üncü yıl dönümü anısına bu serginin düzenlendiğini belirterek “Doğma büyüme İzmirli olan bizlerin, Edirne ile bizden önce başlayan bağlarını göreceğiniz sergimizde, sizi Edirne’de yaşamakta olduğumuz yıllar değil; bizim de tanık olmadığımız yıllara götüreceğiz. Eşimin babaannesi Münire Hanım, 1908’de Keşan’da doğmuş. Sonrasında hayatında Edirne ile ilgili bir bağ ya da kişi olmamış. Belki de sadece bu topraklardan geçerken dünyaya gelen bir çocuktu. Eşimin anne ve babası yaşamını hep İzmir’de sürdürmüş. Yeni evlendikleri yıllarda tayini Edirne merkeze çıkmış. Veteriner Hekim Giritli Hasan Bey’in de yeni evli olduğu o yıllar 1944-45 yılları, bu topraklarda yaşanmış. Anneannemizden o soğuk yılları hep dinlerdik. Benim de Kozlu doğumlu olup İzmir’de büyümüş babam Suat Küçükbarda, 1966-68 yıllarında bugünkü Mimarlık Fakültesinde askerlik görevini yerine getirmiş. Bizlere binanın her köşesini anlatırdı. Bizler doğmadan geçilen bu topraklardaki bağı, birçok kişi, yapı, olay ve yer ile ilgili tarihsel belgelerle bizde birikenleri, sizler de görün istedik. Sergilenenler; eşim Daniş Baykan’ın özenle bulup sakladığı, yazıp araştırdığı malzemeler ile rahmetli babamın yaşamında üzerine titrediği koleksiyonunun parçalarından oluşuyor. Sergimizin en önemli kısmı da babamın ve bizim Atatürk koleksiyonu parçalarımızdır. Biz bu önemli yılda ve önemli günde, Atatürk ve Edirne’yi sizlere böyle sunmak istedik” dedi.
Cumhuriyetimizin 100. yılına vurgu yaparak konuşmasına başlayan Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu “Trakya Üniversitesi olarak Cumhuriyetimizin 100’üncü yılını 100 etkinlikle kutlayalım demiştik ama hızımızı alamadık. Bu etkinlikler hâlâ devam ediyor ve 100’ü geçtik. Bu, bize çok mutluluk veriyor. Bu topraklar çok aziz, mübarek, özel topraklar. Edirne, bir fetih başkenti. İstanbul’u, Balkanlar’ı fetheden şehir ve beylikten imparatorluğa geçtiğimiz Osmanlı İmparatorluğu’nu anlatıyor. Vatan bildiğimiz Balkan topraklarına da pek çok medeniyet unsurunu bırakarak maalesef son 200 yılda acılar yaşayarak çekilmek zorunda kaldık. Balkanlar’da kurulmuş, belki de dünyanın en güzel medeniyeti, Anadolu’nun pek çok noktasına dağıldı. Hatıralar, hatıratlar, o günlere ait küçük şeyler evlerimizin bir kenarında duruyor. Sevgili hocalarım çok güzel bir şey yapmışlar; hem Cumhuriyetimizin 100. yılı anısına, hem Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının ruhlarını şad edecek güzel bir hatıratı bize sergiliyorlar” dedi.
Sergide, TÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Daniş Baykan ve Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksek Okulu Mimari Restorasyon Programı öğretim elemanı Öğr. Gör. Ceren Baykan’ın arşiv ve koleksiyonu ile Ceren Baykan’ın babası Suat Küçükbarda’nın koleksiyonundan yapılan ilavelerle 177 adet malzeme bulunmaktadır. Sergilenenler haricinde, dijital arşivde yer alan bazı belge ve görseller de dijital katalogda paylaşıldı. Sergilenmeyen dijital arşiv malzemeleri katalogda yeşil renkli çerçeve veya yazı çubuklarıyla belirtilmiştir. Dijital katalog, Trakya Üniversitesi Merkez Kütüphane “Edirne Kent Varlığı Veri Tabanı” üzerinden erişime açılmıştır.
Sergilenenlerin çoğunluğunu doğrudan Edirne ile ilişkili olan 1800’lü yılların sonlarından, 1970’li yıllara kadarki zaman dilimi içerisinden seçilen fotoğraf, foto kart, kartpostal, gravür, filateli, efemera, gazete, yayın gibi basılı malzemeler oluşturmaktadır. Bunların haricinde nümizmatik örnekleri, Edirne üretimi bazı eşyalar ile kullanım eşyaları da yer almaktadır. Ayrıca sergide Atatürk’ün daha önce yayınlara geçmemiş, bilinmeyen 2 orijinal fotoğrafı, Trakya Manevralarında Atatürk’ün orijinal fotoğrafları (1937), Nutuk’un ilk baskısı, Edirne kurtuluş günü gazete ve evrakı, el yapımı Türk Bayrakları, Atatürk’ün kullanımı için yapılmış özel telefon, Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi Edirne’sinin sosyal yaşamından malzemeler yer almaktadır. Sergide yer alan dokumalar arasındaki 18. yüzyıl mor Bursa kemhasının desenlerindeki kırmızı ayrıntılar, 19. yüzyıl bir kırmızı ipek atlas bohça ve 20. yüzyılın son geleneksel kutnu dokumacılığın kırmızılı örnekleri önem taşımaktadır.
